نوشته شده توسط: محمدحسین شریفی
اکستاسی
آیا تا بحال نام اکستاسی را شنیده اید؟
آیا تا به حال در میهمانیهائی موسوم به اکس پارتی شرکت کرده اید؟
احتمالاً در بین دوستان شما کسانی هستند که اسم این ماده را شنیده اند یا آنرا مصرف کرده اند ؟
! اکستاسی در قالب قرص های شادی بخش به طاعون خفتۀ عصر ما تبدیل می شود.
ایدۀ ابتدائی نوشتار این مطالب نگرانی جمعی از دانشجویان پزشکی است که با توجه به شیوع مصرف این ماده در بین جوانان بر آن شدند تا تحقیقی جامع در این زمینه از بررسی عوارض مصرف تا بررسی میزان مصرف انجام دهند. آنچه در این نوشتار مشاهده می کنید نتیجۀ تحقیقات این جمع است که به منظور اطلاع رسانی عمومی خدمتتان عرضه می شود.
● آیا می دانید در صورت دستگیری فرد مصرف کننده یا توزیع کننده قرصهای اکس این فرد به دادگاه انقلاب ارجاع می شود و در این موارد حکم تعزیری صادر می شود ؟
ترکیب MDMA یا 3 و 4 متیلن دی اکسی مت امفتامین که به نامهای اکستاسی، اکستازی، XTC ، E (ای) ،X (اکس) هم معروف است. در ایران به نام قرص شادی هم شناخته میشود. این ماده در 1914 در آلمان به عنوان کم کننده اشتها مورد استفاده قرار گرفت که به علت اثرات آن از رده مصرف خارج شد. در دهه 70 میلادی این دارو کاربرد مجدد یافت و در روان درمانی برای کمک به بیان احساسات بیماران استفاده شد که در 1984 با اثبات اثرات آن روی مغز حیوانات آزمایشگاهی، از رده خارج شد. در 1985 در آمریکا، مصرف آن ممنوع اعلام شد. در سالهای اخیر مصرف آن در آمریکا، در پارتیهای شبانه موسوم به Raves به شدت افزایش یافته است که باعث نگرانی دولت امریکا شده است. در دوره زمانی خاصی در اروپا، مصرف این مواد انرژی زا و شادیبخش برای کاهش مصرف سایر مواد مخدر مثل هروئین تشویق شده است بطوری که مصرف آن در اروپا در 1995 از 500 هزار قرص در سال به 30 میلیون قرص در دو سال بعد رسیده است.
2 درصد مردم امریکا حداقل یکبار این ترکیب را مصرف کردهاند. حداقل یازده و هفت دهم درصد دانشاموزان کلاس آخر دبیرستان در آمریکا یکبار “اکس” مصرف کردهاند مصرف این قرصها در ایران به خصوص در یکسال اخیر در پارتیهای شبانه به شدت افزایش یافته است. جوانان تحصیل کرده و مرفه مصرفکنندگان اصلی این داروها هستند. لازم است عموم مردم و پزشکان با اثرات سوء مصرف این دارو آشنا شوند میزان مراجعه به اورژانسها در امریکا در اثر سوء مصرف این دارو به شدت افزایش یافته است. (از 1143 مورد در 1998 به 4511 مورد در سال 2000)
همچنانکه ذکر خواهد شد مشکل اصلی در مصرف این مواد عوارض مزمن آن میباشد. عوارض حاد مصرف بیشتر در مرتبه اول مصرف و در صورت تداخل با بعضی داروهای ضدافسردگی پیش میآید.
3 , 4 MethylendioxyMethAmphetamine یا N, Alpha, DiMethyl 1,3 Benzodiazoxide 5 Ethamine با فرمول C11H15N2O که بنامهای MDMA یا اکستاسی معروف است.
دارو در امریکا بصورت قرصهای خوراکی و جویدنی، کپسول و مواد تدخینی و تزریقی موجود است. قیمت هر قرص بین 10 تا 30 دلار است در ایران قیمت قرص بین 4 تا 20 هزار تومان (متوسط 10 هزار تومان) است که با مارکهای مرسدس بنز و میستوبیشی، $ ، KO ، صلیب، موجود است و به علت قابلیت ساخت آن که براحتی انجام میشود در لابراتورهای داخلی هم ساخته میشود که خطر وجود مواد اضافی در آن و عوارض آن است. هر قرص خوراکی حاوی 80 تا 160 میلیگرم MDMA است. پس از بلعیدن اثرات قرص پس از 20 تا 90 دقیقه بعد ظاهر شده و حدود 2 تا 3 ساعت اثرات آن در یک حد حفظ شده و بعد افت می کند و از 3 تا 24 ساعت اثرات آن باقیست.
میزان مصرف این قرصها در آمریکا به شدت میان جوانان و نوجوانان در حال افزایش است طبق آخرین آمار تعداد کسانی که برای حداقل یکبار از این ماده استفاده کردهاند بین دانشآموزان کلاس آخر دبیرستان در آمریکا از نه درصد به دوازده درصد افزایش یافته است.
دو درصد از کل حمعیت ایالات متحده حداقل یکبار اکستاسی مصرف کرده اند.
●● اثرات مثبت:
● افزایش شدید احساس خوب بودن در فرد
● افزایش انرژی در فرد
● احساس تمایل برای ارتباط با دیگران و احساس تعلق و نزدیکی به دیگران
● احساس عشق و سرخوشی
● دست و دلبازی
● افزایش هوشیاری و درک موسیقی
● افزایش حسهای بویایی و چشایی
● احساس تجربیات و حالات روحی جدید در زندگی
● احساس روشنایی
● تمایل برای آغوش گرفتن و بوسیدن دیگران
● به علت افزایش انرژی در افراد مصرف کنندگان تمایل برای فعالیت شدید و رقصهای طولانی دارند.
● یک تجربه: الکساندر شوگیلین بیوشیمیت آمریکایی که برای اولین بار روی عوارض این دارو کار میکرد پس از یکبار مصرف اکستاسی مینویسد کوهی که نزدیک منزلم بود و هر روز آنرا میدیدم پس از مصرف اکستاسی طوری به نظرم میآمد که دوست داشتم ساعتها آنرا تماشا کنم؟!
●
● اثرات منفی:
● کاهش اشتها
● تغییرات بینایی
● گشاد شدن مردمکها (میدریاز) افراد مصرف کننده در محلهای مصرف مثل پارتیها با وجود کم بودن نور مجبور به استفاده از عینکهای آفتابی در شب هستند که علت آن تحریکپذیری با نور است.
● حرکات غیرطبیعی چشم (نیستاگموس)
● توهم بینایی (هالوسیناسیون)
● افزایش ضربان قلب و فشار خون (تاکیکاردی و هیپرتانسیون)
● تغییر در نظم حفظ دمای بدن
● فک زدنهای طولانی (افراد مصرف کننده برای جلوگیری از حالت قفل شدن فک مجبور به مصرف آدامس هستند، تا ساعتها پس از مصرف این حالت فک زدنهای غیر طبیعی موجود است).
● لرزیدن، عصبی شدن، عدم تمایل برای استراحت
● تمایل شدید برای مصرف مجدد این ماده پس از افت تاثیر اولیه
● اثرات شدید احساسی، اختلال خواب، کابوسهای شبانه حملات ناگهانی اضطراب (Panic Attack)، دیوانگی (Psychosis)
● انقباض شدید فک و پارگی زبان در اثر فک زدنهای طولانی (Trisma){در صورت بروز این حالت باید از آمپول دیازپام و یا قرصهای خوراکی آن استفاده کرد.
● عدم تمرکز، فراموشی، اختلال در یادگیری (Confusion)
● افزایش دمای بدن و کاهش آب بدن (در پارتیهایی که این دارو مصرف میشود افراد مجبور به مصرف آب فراوان و مکرر هستند و این مساله خطرات خاص خود را به دنبال دارد).
● اختلال در مکانیسم نعوظ و نرسیدن به اوج لذت جنسی (ارگاسم)
● تهوع و استفراغ
● کاهش سدیم خون در اثر مصرف زیاد مایعات (هیپوناترمی)
● سردرد و سرگیجه و تشنج
● آنمی آپلاستیک (سرکوب شدید خونسازی مغز استخوان)
● افت شدید خلق در روزهای پس از مصرف
● خستگی و افسردگی شدید تا یک هفته پس از مصرف
● احتمال اعتیاد جسمی کم است ولی احتمال اعتیاد روانی بسیار زیاد است.
● احتمال سمیت کبدی
● صدمه به اعصاب مغزی
● بزرگ شدن پستان در آقایان (ژنیکوماستی)
● احتباس ادراری (Retension)
● تخریب عضلات مخطط (رابدومیولیز) که در نتیجۀ افزایش دمای بدن رخ می دهد و می تواند بعلت رسوب مواد حاصل از این تخریب در کلیه باعث آسیب به این ارگان شود.
● میزان بروز مرگ در اثر مصرف اکستاسی 2 در 100000 مصرف کننده است.
●● دختران جوان بعلت اثرات هورمونهای جنسی زنانه، در صورت مصرف اکستاسی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افت سدیم خون و بدنبال آن تشنج هستند. (میزان بروز SIADH در ارتباط با استروژن خون افزایش مییابد).
موارد منع مصرف:
●● نتایج آخرین تحقیقات: